Via de zintuigen komen er elke seconde meer dan een miljoen prikkels onze hersenen binnen. Gelukkig hebben onze hersenen een beschermingsfunctie waardoor  maar een gedeelte van deze prikkels bewust wordt ervaren.

Bij mensen met autisme lijkt het erop dat al die binnenkomende prikkels niet gefilterd of geselecteerd worden.  De beschermingsfunctie van de hersenen werkt waarschijnlijk niet goed.

Je kunt het vergelijken met een kasteel in de middeleeuwen. Een veilig kasteel met dikke kasteelmuren en voldoende, gezonde ridders zorgde ervoor dat de bewoners beschermd konden leven. Het leven speelde zich af binnen de kasteelmuren en het was er goed.
Een kasteel met te weinig ridders…en kapotte muren bood te weinig bescherming. De wereld van de bewoners hield niet op na de kasteelmuren. Deze voortdurende alertheid, het niet kunnen overzien van wat er zou komen  leverde stress op.  En met de weinige ridders die er zijn lukte het net om te overleven. Maar op het moment dat er teveel onverwachte dingen gebeurden…dan kon het zomaar zijn dat dit niet meer lukte…en de controle werd verloren. 

Bij mensen zonder autisme kan het gebeuren dat de beschermingsfunctie van de hersenen (tijdelijk) ook niet goed lijkt te werken. Bij perioden vol stress en hard werken raak je prikkelbaar, kun je minder verdragen en lukt het je moeilijker om te ontspannen. Een verandering van leefstijl zorgt er in de meeste gevallen voor dat je lichaam weer hersteld.

Bij personen met autisme lijkt het erop dat het beschermingsfunctie van de hersenen voortdurend niet goed werkt. Een verandering van leefstijl zorgt er ook niet voor dat dit hersteld.

Mensen met autisme moeten leren omgaan met de vele prikkels die ongefilterd hun hersenen  binnenkomen.
Dit kost energie en zorgt er ook voor dat iemand snel overprikkeld raakt. Prikkels verwerken is hard werken. Door overprikkeling kan iemand gaan huilen, vluchten, verstijven of agressief worden. Ieder persoon reageert anders op overprikkeling en bij de één is het duidelijk te zien dat ie overprikkeld is terwijl het bij de ander nauwelijks merkbaar is.
Maar hoe het zich ook uit…overprikkeld raken is een teken van het brein dat er meer prikkels de hersenen in komen dan verwerkt kunnen worden. Rust is bij overprikkeling dan ook vaak het enige dat nodig is.

Om overprikkeling te voorkomen zal de persoon met autisme zelf, of bij jonge kinderen en mensen met een ernstige verstandelijk beperking de ouders en begeleiders, inzicht moeten krijgen in de eerste signalen van overprikkeling.
Wat kun je tijdens de eerste signalen doen om ervoor te zorgen dat het figuurlijke emmertje niet zal gaan overstromen?
Welke strategieën en/of interventies kunnen worden aangeleerd of ingezet worden?

Mijn ervaring hierin is dat het op de langere termijn beter is om mensen met autisme te leren omgaan met hun eigen unieke manier van prikkelverwerking dan ze er tegen afschermen. En hierbij is het altijd goed om ervoor te zorgen dat de balans goed blijft…

Hulp nodig bij het aanleren van strategieën en kijken wat je in de omgeving kunt doen bij de eerste signalen van overprikkeling? Neem vrijblijvend contact met me op.

Sandra Stultiens-Houben
www.autismeprikkels.nl

Auteursrechtelijk beschermd door Digiprove © 2016 Sandra Stultiens-Houben