Auteursarchief: Sandra Stultiens-Houben

Zomervakantie of wintersport?

Geef een reactie

Op vakantie gaan met kinderen met AD(H)D of autisme is soms lastig. De dagelijkse structuur veranderd en daardoor verdwijnt ook een stukje veiligheid.

Ik ben zelf helemaal fan van de zomervakantie. De laatste jaren, met de kinderen kiezen we voor een camping in een warm land waarbij een zwembad aanwezig is. Omdat we het ook leuk vinden om dingen te ondernemen plannen we ook nog een aantal leuke uitstapjes en doe-activiteiten in de omgeving. Na twee weken is iedereen van ons gezin weer helemaal ontspannen.
Maar hoe plan je een zomervakantie voor een gezin wanneer één van de kinderen  behoefte heeft aan voorspelbaarheid en houd je het tegelijkertijd voor alle gezinsleden een ontspannende en leuke zomervakantie?
Ouders kennen hun kinderen goed en met een goed plan zal de zomervakantie in veel gezinnen ook goed verlopen. Want door goed te plannen kan een zomervakantie zorgen voor heerlijke prikkels.

Sinds een aantal jaren gaan we met ons gezin ook op wintersportvakantie. Wat me opvalt tijdens de wintersportvakantie is de structuur en de voorspelbaarheid.
je staat vroeg op en gaat ontbijten. Dan trek je je skikleren aan en loopt naar de skibus of naar de skilift. Aangekomen op de piste ga je een aantal pistes skiën. Degene die wat meer uitdaging nodig hebben kiezen een rode of zwarte piste. En voor degene die niet zo’n skitalent zijn (zoals ik) zijn er makkelijkere pistes.  Of je gaat met z’n allen dezelfde piste doen. Ergens in de ochtend drink je met z’n allen een warme chocolademelk of een kopje koffie en je gaat weer verder. In de middag ga je eten en doe je weer een paar pistes en tegen een uur of 3 ga je richting de aprés ski of richting je eigen vakantiehuisje. Van een dag bewegen word je moe dus de avonden zijn tijdens de wintersport vaak kort.

Elke dag op de piste verloopt in principe hetzelfde. Daarnaast geeft het skiën je heel veel diepe druk prikkels en evenwichtsprikkels. Dit heeft een positieve invloed op de alertheid en dit zijn de prikkels waar veel kinderen met AD(H)D en autisme ook behoefte aan hebben.

Afgelopen jaar sprak ik met een moeder die een jong kind had met autisme en AD(H)D en die haar eigen zoon al heel lang niet zo gelukkig had gezien. Haar zoon zat elke ochtend in de skiklas. Alles wordt uitgelegd door middel van voor- en nadoen. Kinderen leren door de bewegingen te doen. Ze hoeven hierdoor niet nog extra prikkels op te zoeken. Iets wat je in de klas wel ziet gebeuren. Daar wordt van kinderen verwacht dat ze veel zitten; luisteren naar de instructie van de leerkracht en dan een taak uitvoeren aan hun tafel. Een kind dat behoefte heeft aan extra prikkels zoekt deze zelf op en dat wordt gezien als moeilijk gedrag.

Mocht je kiezen voor een wintersport vakantie en wil je je kind niet in een skiklas zetten dan zijn er in Nederland voldoende mogelijkheden om al skiën te leren. Ik woon zelf in Nederweert en volg jaarlijks skilessen bij Snowpeak (www.snow-peak.nl) Dit is een indoor rolskibaan waarbij je de techniek van het skiën goed leert. De lessen worden gegeven door skileraren die heel goed kunnen afstemmen op de ondersteuningsbehoefte van alle cursisten, jong of oud, ervaren of beginners.  Voor kinderen is dit in de maanden dat ze meer binnen zitten in verband met het weer ook prettig om op deze manier extra prikkels op te doen.

Sandra Stultiens-Houben
www.autismeprikkels.nl
Nederweert

Inzicht

Geef een reactie

Vanaf nu zal ik mijn blogs gaan publiceren via de site “Wijzer met je beperking”  Dit is de meest uitgebreide zorg gerelateerde site voor mensen die privé of zakelijk met een beperking te maken hebben. Ons platform is waar je gelijkgestemden, lotgenoten en praktische informatie op een eenvoudige manier kunt vinden.

Uiteraard zal ik elke blog via de site van autismeprikkels promoten.

Willen jullie weten hoe ik altijd omgaan met hulpvragen? Lees de volgende blog:

blog moeilijk verstaanbaar gedrag

Eerste hulp bij wachten

Geef een reactie

Wachten…het is iets dat iedereen regelmatig doet. Maar hoe vul je de wachttijd voor een kind met autisme is.
Tegenwoordig vullen de meeste mensen de wachttijd door het kijken op hun smarthone. Sommige kinderen met autisme vinden dit ook heel erg prettig en dan is dit een prima manier. Sommige  kinderen vinden dit zo prettig dat ze niet meer willen stoppen met wachten.

Daarom een tip zonder digitale apparatuur:

wachttasje

 

Veranderingen

Geef een reactie

“We doen alles altijd op dezelfde manier en zorgen voor zo min mogelijk veranderingen. Want alle veranderingen zijn moeilijk”

Wanneer je dit herkent binnen je gezin en je mist het om spontaan naar de winkel te gaan; onverwacht een bezoekje te plannen of je wilt een keer op zondag iets anders eten dan frietjes..
dan is de korte oudertraining “veranderen om te veranderen” misschien iets voor jou!
tijdens 3 persoonlijke trainingen van een uur bespreek we samen hoe in jullie gezin op een makkelijke manier veranderingen kunnen worden doorgevoerd. Neem contact met me op voor meer informatie.
veranderingen

 

Stressssssssssssssss

Geef een reactie

Schoppen, slaan, boos worden, heel moe zijn, continu willen eten, tics, alle deuren aanraken,
op het moment dat dit soort gedrag toeneemt wordt het een probleem voor degene die dit gedrag vertoond en de mensen in zijn omgeving.

Een tip:

stress

Van piekeren naar oplossen

Geef een reactie

Herkenbaar..de volgende uitspraken:

afbeelding tekstwolken

Veel personen met autisme ervaren meer stress doordat ze heel veel zorgen hebben. Prikkels komen vaak ongefilterd binnen en er is te weinig tijd in onze snelle wereld om alles op eigen tempo te verwerken.

Als ouder, partner of begeleider kunnen we de omgeving aanpassen zodat deze autisme vriendelijker wordt.
We kunnen ervoor zorgen dat de persoon met autisme zich vaker op een dag kan ontspannen zodat het symbolische emmertje niet zo snel overloopt. Ontspannen door extra te bewegen of misschien wel net iets langer spelen op de tablet.  Er zijn ook mensen die baat hebben natuurlijke oliën die o.a. met hun geur zorgen voor een ontspannend gevoel in deze situaties. Andere mensen voelen zich gewoon het fijnste in een rustige omgeving.

Het is goed om in beeld te hebben wat voor personen met autisme fijne momenten en minder fijne momenten zijn. Tijdens begeleidingen vraag ik vaak aan begeleiders / ouders om een “dag in de hemel” en een “dag in de hel” te beschrijven voor de persoon met autisme.

Naast alle aanpassingen van buitenaf is het goed om erachter te komen waar het gepieker of de zorgen vandaag komt. Bij jonge kinderen die nog niet kunnen praten of personen met een laag niveau is het soms lastig om hierachter te komen. Dan is het van belang dat begeleiders en ouders goed observeren.

Bij personen met autisme die wel kunnen communiceren kun je in gesprek gaan over het piekeren. Om er achter te komen waarom iemand in een bepaalde situatie iets doet, denkt, of voelt, kan een G-schema (uit de cognitieve gedragstherapie) worden gemaakt. Een G- schema bestaat uit een aantal G’s: Gebeurtenis, Gedachten, Gevoelens, Gedrag, Gevolgen.
Op deze manier kom je  op een neutrale, visuele manier tot een oplossing komen om het piekeren een volgende keer te voorkomen. De persoon met autisme krijgt meer grip te krijgen op wat er gebeurt.

Hieronder een voorbeeld van een G—schema die je kunt gebruiken.
Downloaden als PDF klik hier:  g-schema

G schema 1g schema het kan anders

Bij het invullen van het G-schema is het belangrijk om aan te sluiten bij de manier die het beste aansluit bij de persoon met autisme. de ene persoon wil het liefste tekenen, De ander wil het liefst rappen, terwijl nog iemand anders meer steun heeft aan geschreven taal.

Het moeilijke aan zo’n schema invullen is dat je verkeerde dingen bij het verkeerde woord gaat zetten. Veel mensen vinden het al lastig om te omschrijven wat er gebeurde. Hier wordt al snel een lang verhaal neergeschreven waarin ook het gevoel en gedrag wordt verwerkt. Je moet het eigenlijk zo kort mogelijk omschrijven en vooral heel feitelijk.

Ook van piekeren naar oplossen gaan? Maar hulp nodig?

Autismeprikkels heeft ruime ervaring om op een creatieve, bij de persoon passende manier dit soort oplossende gesprekken met behulp van een G-schema te voeren.

Nieuwsgierig naar nog meer praktijkvoorbeelden en tips rondom het begeleiden en coachen van kinderen en jongeren met autisme? Like mijn facebookpagina en blijf mijn blogs volgen.

Sandra Stultiens-Houben
www.autismeprikkels.nl
Nederweert

Autisme en het filteren van prikkels

Geef een reactie

Via de zintuigen komen er elke seconde meer dan een miljoen prikkels onze hersenen binnen. Gelukkig hebben onze hersenen een beschermingsfunctie waardoor  maar een gedeelte van deze prikkels bewust wordt ervaren.

Bij mensen met autisme lijkt het erop dat al die binnenkomende prikkels niet gefilterd of geselecteerd worden.  De beschermingsfunctie van de hersenen werkt waarschijnlijk niet goed.

Je kunt het vergelijken met een kasteel in de middeleeuwen. Een veilig kasteel met dikke kasteelmuren en voldoende, gezonde ridders zorgde ervoor dat de bewoners beschermd konden leven. Het leven speelde zich af binnen de kasteelmuren en het was er goed.
Een kasteel met te weinig ridders…en kapotte muren bood te weinig bescherming. De wereld van de bewoners hield niet op na de kasteelmuren. Deze voortdurende alertheid, het niet kunnen overzien van wat er zou komen  leverde stress op.  En met de weinige ridders die er zijn lukte het net om te overleven. Maar op het moment dat er teveel onverwachte dingen gebeurden…dan kon het zomaar zijn dat dit niet meer lukte…en de controle werd verloren. 

Bij mensen zonder autisme kan het gebeuren dat de beschermingsfunctie van de hersenen (tijdelijk) ook niet goed lijkt te werken. Bij perioden vol stress en hard werken raak je prikkelbaar, kun je minder verdragen en lukt het je moeilijker om te ontspannen. Een verandering van leefstijl zorgt er in de meeste gevallen voor dat je lichaam weer hersteld.

Bij personen met autisme lijkt het erop dat het beschermingsfunctie van de hersenen voortdurend niet goed werkt. Een verandering van leefstijl zorgt er ook niet voor dat dit hersteld.

Mensen met autisme moeten leren omgaan met de vele prikkels die ongefilterd hun hersenen  binnenkomen.
Dit kost energie en zorgt er ook voor dat iemand snel overprikkeld raakt. Prikkels verwerken is hard werken. Door overprikkeling kan iemand gaan huilen, vluchten, verstijven of agressief worden. Ieder persoon reageert anders op overprikkeling en bij de één is het duidelijk te zien dat ie overprikkeld is terwijl het bij de ander nauwelijks merkbaar is.
Maar hoe het zich ook uit…overprikkeld raken is een teken van het brein dat er meer prikkels de hersenen in komen dan verwerkt kunnen worden. Rust is bij overprikkeling dan ook vaak het enige dat nodig is.

Om overprikkeling te voorkomen zal de persoon met autisme zelf, of bij jonge kinderen en mensen met een ernstige verstandelijk beperking de ouders en begeleiders, inzicht moeten krijgen in de eerste signalen van overprikkeling.
Wat kun je tijdens de eerste signalen doen om ervoor te zorgen dat het figuurlijke emmertje niet zal gaan overstromen?
Welke strategieën en/of interventies kunnen worden aangeleerd of ingezet worden?

Mijn ervaring hierin is dat het op de langere termijn beter is om mensen met autisme te leren omgaan met hun eigen unieke manier van prikkelverwerking dan ze er tegen afschermen. En hierbij is het altijd goed om ervoor te zorgen dat de balans goed blijft…

Hulp nodig bij het aanleren van strategieën en kijken wat je in de omgeving kunt doen bij de eerste signalen van overprikkeling? Neem vrijblijvend contact met me op.

Sandra Stultiens-Houben
www.autismeprikkels.nl

Omgaan met moeilijk gedrag

Geef een reactie

In de vorige blog schreef ik dat moeilijk gedrag een manier van communiceren is.

Moeilijk gedrag bij kinderen/jongeren met autisme is vaak het gevolg van moeilijkheden of beperkingen die gepaard gaan met het autisme. het kind kan het moeilijk vinden om te verwoorden wat hem dwars zit en dat kan voor frustratie zorgen.

Bij hulpvragen over moeilijk gedrag is het goed om altijd als eerste naar de omgeving te kijken. Is de omgeving waar het kind zich in bevindt autismevriendelijk en sensorisch waardevol. Een mooi artikel over de sensorisch waardevolle omgeving vind je door hier te klikken.

Is de omgeving autismevriendelijk en sensorisch waardevol dan zijn er een aantal manieren die helpen om moeilijke gedrag om te buigen naar gewenst gedrag:

Bedenk een strategie om moeilijk gedrag te voorkomen

Emma kan zich niet concentreren tijdens het werken in de klas omdat ze veel last heeft van alle geluiden in zijn omgeving. Ze eist continu van andere kinderen dat ze nog stiller zijn wat voortdurend tot conflicten leidt. Sinds ze op deze momenten een MP 3 spelertje mag gebruiken kan Emma zich weer op zijn werk concentreren en is het moeilijk gedrag verdwenen.

Bram huilt altijd wanneer zijn haren geknipt worden. Naar de kapper gaan is telkens weer een drama. Door Bram een tablet te geven met zijn favoriete filmpjes is hij niet meer gefocust op het knippen van zijn haren en lukt het de kapper zijn haren mooi in model te knippen

 

Leer het kind vaardigheden aan die het moeilijk gedrag kunnen vervangen

Wanneer er onduidelijkheden zijn raakt Nick in paniek en dan rent hij naar een begeleider en begint deze te slaan. Wanneer de begeleiders hem dan even bij zijn handen vasthouden, wordt Nick rustig en kan hij aangeven wat er aan de hand is. Dus het slaan is zijn manier van communiceren dat er iets onduidelijk is.
De begeleiders geven Nick inzicht in zijn paniek door zijn emoties te visualiseren in een stoplicht. Wanneer Nick boos is visualiseren de begeleiders dit door het stoplicht op rood te zetten en zijn handen vast te houden. Wanneer hij dan rustig is kan hij vertellen wat er is zodat de begeleiders hem kunnen helpen. Het volgend doel is dat Nick zelf al via het stoplicht aangeeft dat iets onduidelijk is.

Jesse bijt bij spanning in zijn t-shirt. Gevolg is dat er in alle shirtjes gaatjes zitten. Hij krijgt een, speciaal voor kinderen gemaakt, kauwstaafje dat hij op die momenten kan gebruiken.

Zorg voor een voorspelbare en veilige begeleidingsstijl

Juf Lieke voelt zich machteloos, ze weet gewoon niet hoe ze met het moeilijk gedrag van Demi om moet gaan. Ze is met haar in gesprek gegaan, boos geworden, en ze heeft haar genegeerd. Alles werkt een tijdje maar dan gaat Demi toch weer moeilijk gedrag vertonen. Door met collega’s en ouders het gedrag van Demi te bespreken heeft Juf Lieke meer inzicht gekregen in waarom Demi het soms moeilijk heeft. Vanuit die manier van kijken werd gezamenlijk bedacht hoe juf Lieke met het gedrag kon omgaan. Afgesproken werd ook om de komende 10 dagen niet van deze interventie af te wijken. Voor juf Lieke niet makkelijk maar uiteindelijk gaf haar voorspelbare reactie Demi rust en doofde het moeilijk gedrag langzaam uit.

De ouders van Simone houden van feestjes, onverwachte bezoekjes en spontane uitstapjes in de weekenden. Simone kan van al deze activiteiten genieten maar het onverwachte ervan zorgt voor stress. Door alles vooraf in te plannen in de agenda werd het voor de ouders van Simone allemaal iets minder spontaan. Maar de rust die het Simone gaf zorgde daarentegen voor meer plezier voor allemaal.

Nieuwsgierig naar nog meer praktijkvoorbeelden en tips rondom het begeleiden en coachen van kinderen en jongeren met autisme? Like mijn facebookpagina en blijf mijn blogs volgen.

 

Sandra Stultiens-Houben
www.autismeprikkels.nl
begeleiding-coaching-advies -informatie

Nederweert

Gedrag is communicatie en communicatie is gedrag

1 reactie

Tijdens de allereerste cursus die ik volgde over autisme hoorde ik deze zin en bijna 20 jaar later houdt ie me nog steeds bezig.

Tijdens een coachingsgesprek houdt Sofie haar handen voor haar ogen terwijl ze met me praat. Ik vraag haar waarom ze dit doet? Ze antwoord: “wanneer ik én met jou praat  én naar jou kijk, dan is mijn hoofd veel te vol.”

Sofie kan uitleggen waarom ze bepaalde dingen doet en dat maakt haar sterk. De kans dat de keuzes die ze maakt gerespecteerd worden omdat ze het waarom ervan kan verwoorden is groter. Toch zullen niet alle mensen haar keuzes begrijpen.  Tijdens coachingsgesprekken bekijken we op welke manier ze met iemand kan praten zonder deze persoon direct aan te kijken.

Jippe naar bed brengen is iedere dag weer een drama. Iedere avond blijft Jippe net zolang huilen, schreeuwen en uit zijn bed komen totdat één van zijn ouders bij hem gaat liggen totdat ie slaapt. Jippe’s ouders zijn ten einde raad..ze hebben van alles geprobeerd en niets werkt.

Jippe kan niet met woorden uitleggen waarom hij niet kan slapen. Het gedrag dat hij vertoont is voor hemzelf en zijn ouders niet prettig….maar wel effectief. Want uiteindelijk komt er een van zijn ouders bij hem liggen totdat hij slaapt.

Wanneer je dit benadert vanuit communicatie lijkt Jippe met zijn gedrag te zeggen: “ik wil niet alleen gaan slapen.”
Op het moment dat ouders het gedrag vanuit deze vraag bekeken besloten ze in de eerste instantie Jippe te leren vragen of er iemand bij hem kwam liggen totdat hij sliep. Hierdoor kwam er rust tijdens het avondritueel en sliep Jippe al vrij snel nadat het bedtijd was.

Daarna zijn ouders gaan zoeken waarom Jippe het moeilijk vond om alleen te gaan slapen…zodat hij uiteindelijk ook alleen kon gaan slapen.

Nieuwsgierig naar nog meer praktijkvoorbeelden en tips rondom het begeleiden en coachen van kinderen en jongeren met autisme? Like mijn facebookpagina en blijf mijn blogs volgen.

Sandra Stultiens-Houben
www.autismeprikkels.nl
begeleiding-coaching-advies -informatie

Nederweert